Η  γυναικεία  φορεσιά  του  Αιτωλικού  έχει  άμεση  σχέση  με  την  οικονομική  άνθηση  της  πόλης  και  με  την  θέση  της  γυναίκας  στην  τοπική  κοινωνία.

      ‘’Το  Αιτωλικό  ως  και  το  τέλος  του  Β.  Παγκοσμίου  Πολέμου  ήταν  εμπορικό  λιμάνι  και  κέντρο  ολόκληρης  της  περιοχής  με  μεγάλη  εμπορική  δραστηριότητα.  Διέθετε  πάνω  από  50  ιστιοφόρα  και  μηχανοκίνητα  εμπορικά  πλοία  μεσαίας  χωρητικότητας,  τα  οποία  εξυπηρετούσαν  πλήρως  τις  ανάγκες  του  εμπορίου  ολόκληρης  της  περιοχής.  Ο  στόλος  αυτός  διαλύθηκε  τελικά  μετά  την  λειτουργία  του  πορθμείου  του  Ρίου-Αντιρρίου‘’ (1).

      Η  γυναίκα  κατείχε  εξέχουσα  θέση  στην  τοπική  κοινωνία.  Ήταν  η  ‘’κυρά‘’  του  σπιτιού,  μιας  κι  οι  άντρες  έλλειπαν  λόγω  των  επαγγελματικών  δραστηριοτήτων.  Στις  κοινωνικές  συνευρέσεις  πρόσεχε  πάντα  την  εμφάνισή  της.  Ντυνόταν  και  στολιζόταν  με  ό,τι  ‘’πρόσταζε‘’  η  μόδας  της  εποχής.  

Η  φορεσιά  η  οποία  φορέθηκε  μέχρι  και  τις  αρχές  του  20ου  αι.  ήταν  ένα  είδος  αστικής  φορεσιάς  τύπου  ‘’Αμαλίας‘’.  Ήταν  σε  τεχνοτροπία  Μπίντερμαϊερ  και  βασιζόταν  στην  αστική  φορεσιά  των  Αθηνών,  μιας κι  οι  εμπορικές  συναλλαγές  του  νησιού  έφταναν  μέχρι  τον  Πειραιά..  Τα  υφάσματα  ήταν  χρωματιστά  σε  ριγέ,  καρό  και  σχέδια  με  λουλούδια.  Αποτελούνταν  από  το  εσώρουχο,  το  μεσοφόρι  (πουκάμισο),  το  φουστάνι  ή  καβάδι  και  το  κοντογούνι.  Στο  κεφάλι  φορούσαν  το  φέσι  και  στα  πόδια  φορούσαν  σκαρπινάκια.  Τη  φορεσιά  συμπλήρωναν  κοσμήματα  ευρωπαϊκής  τεχνοτροπίας.

​

1. Το  εσώρουχο

Το  εσώρουχο  γινόταν  από  λευκό,  καλής  ποιότητας,  ύφασμα.  Αποτελούνταν  από  ένα  μονοκόμματο  πανί  στη  φόρμα  του  σώματος  και  το  οποίο  δενόταν  στη  μέση,  με  πάνινες  λουρίδες.

 

2.  Το  πουκάμισο

Το  πουκάμισο  ήταν  από  λευκό  ύφασμα,  μακρύ  μέχρι  το  ύψος  των  γονάτων.  Μπροστά  στο  στήθος  (τραχηλιά)  έφερε  κεντήματα.  Ήταν  μακρυμάνικο  με  τα  μανίκια  στο  ύψος  του  καρπού  να  είναι  φαρδιά.

 

3.  Το φουστάνι ή καβάδι

Το  φουστάνι  ή  το  καβάδι  κατασκευαζόταν  από  πολύτιμο  ύφασμα  (  στόφα  )  και  διέθετε  ανοικτό  μπούστο  ώστε  να  είναι  ορατό  το  ολοκέντητο  ύφασμα  (  η  τραχηλιά  )  του  πουκάμισου.

 

4.  Το  κοντογούνι

Κοντογούνι,  ήταν  μανικωτό,  μαύρο,  βελούδινο  ζακέτο.  ‘’Αποτελούνταν  από  ένα  φύλλο  υφάσματος  μπρος  και  πίσω,  με  ραφή  στους  ώμους,  με  οξείες,  μυτερές  απολήξεις  μπροστά  και  σχήμα  τραπεζίου  στην  πλάτη.  Στα  πλευρά,  από  δύο  τραπεζιόσχημα  τμήματα,  που  έδιναν  φάρδος  στο  ένδυμα.  Στο  στήθος  έφερε  βαθύ  τριγωνικό  άνοιγμα,  τύπου  V,  που  συνέχιζε  κατακόρυφα  κάτω  από  αυτό.  Κάθετα  στον  κορμό  ήταν  ραμμένα  τα  κωνικά  μανίκια,  μήκους  47εκ.  και  φάρδους  23εκ.  Το  κοντογούνι  ήταν  φοδραρισμένο  με  υπόλευκο  βαμβακερό  σατέν  ύφασμα  και  διακοσμημένο  με  επίρραπτο  χρυσοκέντημα  σύμφωνα  με  την  τερζήδικη  τεχνική.  Ολόγυρα  ήταν  γαρνιρισμένο  με  τέσσερις  σειρές  γαϊτάνι  αργυρό  και  πέντε  σειρές  κορδόνι,  εναλλάξ.  Μάλιστα,  το  εξωτερικό  κορδόνι  συστρεφόταν  σχηματίζοντας  πυκνό  ζιγκ  –  ζαγκ  και  θηλιές,  εκτός  από  το  κατακόρυφο  άνοιγμα,  από  όπου  απουσιάζει.  Ακολουθούσε  στενή  ταινία  από  κορδόνι  που  σχημάτιζε  ευθείες  γραμμές,  δίλοβα  μοτίβα  από  θηλιές  (“8”)  και  μαίανδρους  σε  επίκαιρα  σημεία.  Οι  ραφές  των  μανικιών  στην  εσωτερική  πλευρά  του  βραχίονα  ήταν  διακοσμημένες  με  δυο  σειρές  γαϊτάνι  και  τρεις  σειρές  κορδόνι  που  στη  μασχάλη  διπλασιάζονται  και  φτάνουν  ως  τη  βάση  των  πλευρών.  Στον  αυχένα,  το  γύρο  των  μανικιών  και  τη  βάση  της  πλάτης  μεγάλες  τριγωνικές  συνθέσεις  σχηματοποιημένων  φυτικών  μοτίβων  που  συμπλέκονται.  Αντίστοιχες  συνθέσεις,  που  αναπτύσσονταν,  όμως,  σιγμοειδώς,  διακοσμούν  τις  μπροστινές  γωνίες.  Από  τους  ώμους  ξεκινούσε  κλαδόσχημη  μπορντούρα,  όπου  κυκλικά  φυτικά  μοτίβα  εναλλάσσονται  με  μικρές  ανθοδέσμες,  που  κάλυπταν  τις  τις  διαγώνιες  και  οριζόντιες  ραφές  της  πλάτης,  μεταξύ  του  κεντρικού  φύλλου,  των  πλαϊνών  και  των  μανικιών.  Στοιχεία  των  μοτίβων  υπογραμμίζονταν  με  αναρίθμητες  χρυσές  πούλιες,  στερεωμένες  με  τιρτίρι‘’. (2)

 

5.  Το φέσι.

Στο  κεφάλι  φοριόταν  το  φέσι  ή  το  καλπάκι.  Αρχικά  ήταν  μεγάλο  και  το  φορούσαν  οι  παντρεμένες  με  πολλούς  τρόπους,  κυρίως  όμως  σπαστό.  Μεγάλη  σημασία  είχε  η  φούντα  του,  το  παπάζι,  καμωμένη  από  χρυσές  κλωστές,  πλεγμένες  κοτσίδα,  και  στολισμένη  με  μαργαριτάρια  ή  πούλιες. 

 

6.  Τα παπούτσια(σκαρπίνια)

Ήταν  δερμάτινα  υποδήματα  σε  άσπρα  ή  μαύρο  χρώμα.

 

7.  Τα κοσμήματα

Τα  κοσμήματα  ήταν  κυρίως  ευρωπαϊκής  τέχνης,  αν  και  παλιότερα  οι  αρχόντισσες  φορούσαν  στον  λαιμό  κόσμημα  από  αλυσίδες,  απ’  όπου  κρέμονταν  χρυσά  νομίσματα  μεγάλης  αξίας.

​

1.  https://el.wikipedia.org/wiki/Αιτωλικό

2.  https://lykeionellinidon.com/endymata-el/manikoto-zaketo-512-10a-gr/

3.  Φωτ.  αρχείο  Σταύρου  Γκίζα  (Αιτωλικό).  Στη  φωτογραφία  απιεκονίζεται  η  Μαρία  Γκίζα  του  Σταύρου  (1912 -139).  Σπούδαζε στην  Πάτρα,  αρρώστησε    και  πέθανε  από  αιμορραγικό  πυτερό.